Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye’nin ihracatı 2024’ün ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 2 artışla 125,4 milyar dolara yükseldi.
Gemi, yat ve hizmetleri sektörünün ihracatı ise bu dönemde yüzde 36,8 artarak 923 milyon 516 bin dolara ulaştı. Geçen yılın aynı döneminde söz konusu tutar 675 milyon 269 bin dolar düzeyindeydi.
Yılın ilk yarısında en fazla gemi ve yat ihracatının yapıldığı şehir 485 milyon 410 bin dolarla İstanbul oldu. İstanbul’u 255 milyon 850 bin dolarla Yalova, 70 milyon 718 bin dolarla İzmir ve 54 milyon 830 bin dolarla Bursa izledi.
İlk sırada Norveç var
Gemi, yat ve hizmetleri sektörünün bu dönemde en fazla dış satım yaptığı ülke Norveç oldu. Norveç’e yılın ilk yarısında 147 milyon 562 bin dolarlık ihracat yapıldı. Bu ülkeyi 125 milyon 479 bin dolarla Marşal Adaları, 74 milyon 388 bin dolarla Almanya, 58 milyon 737 bin dolarla Yunanistan ve 56 milyon 434 bin dolarla İtalya takip etti.
Ülkelere göre sektörün dış satım hacmindeki değişime bakıldığında miktar bazında en fazla artış Brezilya’da kaydedildi.
Sektörün ihracatının önemli bölümünü 468,6 milyon dolarla gemi dış satımı teşkil etti. Söz konusu dönemde 163 milyon dolarlık römorkör, 43,7 milyon dolarlık deniz tankeri, 27,5 milyon dolarlık gemi yan sanayi ihracatı yapıldı.
“Kaliteli ürünler üretmeyi sürdürüyoruz”
Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği Başkanı Cem Seven, yılın ilk 6 ayında geçen seneye göre bir atılım olduğunu belirtti.
Sektör olarak en güçlü oldukları ürün gruplarında römorkörler, feribotlar, balıkçı gemilerinin yer aldığını ifade eden Seven, “Yıllara sari bir iş gemi ve yat inşa işi. Bir geminin inşaatı yaklaşık 2-2,5 yıl sürüyor. 2,5 yıl önce almış olduğumuz siparişi bu mevsimde, bu aylarda teslim ediyoruz. Yatta keza imalat süresi 4 yılı buluyor. Türkiye’deki birçok ihraç konusu olan ürünlerden farklı dinamikler gösteriyor inşa süresi açısından. Dolayısıyla esasında bu 2 ila 4 yıl önce yoğun bir şekilde alınmış olan siparişlerin teslim edilmesi neticesindeki ihracat tablosuna yansıyan bir yükseliş olarak görülüyor” diye konuştu.
Seven, sektör olarak kaliteli ürünler üretmeyi sürdürdüklerini vurgulayarak, “Yıl sonu ihracat hedefimizi yine 1,8 milyar dolar ila 1,9 milyar dolar olarak tutturacağımızı düşünüyoruz, geçmişten alınan siparişlere istinaden” dedi.
Birçok sektörde, yurt dışındaki daralma nedeniyle sipariş düşüşlerinin yaşandığını belirten Seven, şu bilgileri verdi:
“Bizde tam tersi Uluslararası Denizcilik Örgütünün (IMO) getirdiği dekarbonizasyon kurallarında 2050’ye kadar emisyonların sıfırlanması hedefi var. IMO’nun getirmiş olduğu kurallar neticesinde bütün dünyaya ve Türkiye’ye çevre dostu gemilerin, yatların siparişinin çok artacağına delalet bu yeni kurallar. Bu şu demek oluyor; biz demek ki normal şartlar altında yurt dışından birçok sipariş alacağız özellikle gemi, balıkçı gemileri, römorkörlerde ve feribotlarda.”
“Römorkörde Çin’i geride bıraktık”
Cem Seven, son 1-1,5 yılda işçilik maliyetlerinin arttığına işaret ederek, “Sektörde İspanya ve Polonya’yı işçilikte geride bıraktık, onlardan daha pahalı hale geldik. Norveç ile de başa baş noktasındayız. Bu sürdürülebilir değil, bunu bağlı bulunduğumuz Ticaret Bakanlığımız başta olmak üzere tüm bakanlıklarımıza iletiyoruz” diye konuştu.
Türkiye’nin römorkörlerde Çin’i geride bırakarak dünyada ihracat şampiyonu olduğuna dikkati çeken Seven, “Keza balıkçı gemilerinde İspanyol tersanelerini geride bırakarak Türkiye 2023’te ihracat dünya şampiyonu oldu. Feribotta ilk 5’te, yatta ilk 10’da yer alıyor. Esasında çok gelecek vadediyor. Son derece başarılı olduğumuz bir sektör” ifadesini kullandı.
İhracat kilogram birim fiyatının özel maksatlı, özel yapılı gemilerde 20 doların üzerine, mega yatlarda ise 50 dolara kadar çıktığını dile getiren Seven, şunları kaydetti:
“İhracat kilogram birim fiyatını yükselttik, inovatif ve yüksek mühendislikli ürünler üretiyoruz. Devletimizin bütün beklentilerini sektör olarak yerine getiriyoruz ama enflasyonun yükselmemesi için uygulanan düşük kur politikası bizi rekabetçi olmaktan uzaklaştırmaya başladı, bunun da en kısa sürede çözümleneceğini umuyoruz.”
